تأثیر آموزش چهره به چهره بر وزن بدن و برخی از شاخصهای سرمی در بیماران تحت درمان با همودیالیز

زمینه و هدف: نارسایی مزمن کلیه یک اختلال پیشرونده و غیر قابل برگشت است که توانایی کلیه در دفع مواد زائد از بین می رود. همودیالیز و رعایت رژیم غذایی و محدودیت مایعات جهت حفظ سلامت و بقای عمر بیمار ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر آموزش چهره به چهره بر وزن بدن و برخی از شاخصهای سرمی بیماران تحت درمان با همودیالیز در بیمارستان شهید محمدی بندرعباس در سال 1390 انجام گردید.   روش بررسی: در این کارآزمایی بالینی نمونه گیری به صورت مبتنی بر هدف انجام گردید. تعداد 52 بیمار جهت گروه مداخله و 52 بیمار جهت گروه کنترل به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. دو گروه از نظر جنس، وزن، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال، طول مدت درمان با دیالیز و داروهای مصرفی همسان شدند. برنامه آموزشی طی سه جلسه بیست دقیقه ای بعد از اتمام هر جلسه دیالیز برای بیماران گروه مداخله اجرا گردید. شاخصهای سرمی از قبیل هماتوکریت، bun ، کراتینین، سدیم، پتاسیم، کلسیم و فسفر و اضافه وزن بین دو جلسه دیالیز قبل و بعد از آموزش اندازه گیری و داده ها توسط نرم افزار آماری spss ویرایش 13 و آمار توصیفی و آزمون t test p aired ، independent t test ، wilcoxon ، anova ، همبستگی pearson ، آزمون chi-square و fisher exact test مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته ها: نتایج نشان داد میانگین اضافه وزن، هماتوکریت، نیتروژن اوره خون، کراتینین، سدیم، پتاسیم و فسفر سرم در زمانهای قبل و بعد از آموزش در گروه مداخله تفاوت معنی دار داشته و همچنین تفاوت بین تغییرات این شاخصها قبل و بعد از آموزش بین دو گروه مداخله و کنترل معنی دار بود (001/0 p< ). میزان کلسیم سرم در زمانهای قبل و بعد از آموزش در هر دو گروه تفاوت معنی داری نداشته است (05/0 p> ).   نتیجه گیری: در این مطالعه تأثیر مطلوب آموزش بر کاهش شاخصهای سرمی نظیر سدیم، پتاسیم، فسفر، نیتروژن اوره خون و کراتینین و افزایش هماتوکریت و رعایت محدودیت مایعات مشخص گردید که این امر می تواند بیماران تحت همودیالیز را در مقابل عوارض ناشی از اختلال در این شاخصها محافظت نماید. لذا پیشنهاد می شود آموزش این دسته از بیماران با توجه و جدیت بیشتری توسط پرستاران صورت پذیرد.